logo
image

About Armenia

Երաժշտություն

Բացահայտեք հայկական մեղեդիների կախարդանքը

Հայկական երաժշտությունն արևելյան ու արևմտյան ազդեցությունների հրաշալի սինթեզ է։ Այն միավորում է արևելքի էկզոտիկ խորհրդավորությունն ու Միջերկրական կենսուրախ տրամադրությունը։ Հայկական երաժշտությունը յուրաքանչյուր ճաշակի համար իր հմայքն ունի։

Ժողովրդական երաժշտություն

Հայկական ժողովրդական երաժշտությունը հագեցած է յուրահատուկ հատկանիշներով, որոնք դժվար է շփոթել կամ չնկատել։

Այսօր էլ իրականացվում են տարաբնույթ նախագծեր՝ ոչ միայն հարյուրամյակների խորքից և բազմաթիվ վայրերից եկած հայկական ավանդական երաժշտությունը պահպանելու, այլև այն նորովի հայ հասարակությանը և ժողովրդին մատուցելու նպատակով։  Ժամանակակից կոմպոզիտոր և աշխարհահռչակ դաշնակահար Տիգրան Համասյանը վարպետորեն միավորում է ժողովրդական երաժշտական ավանդույթները իր յուրօրինակ ջազային և ռոք երաժշտության մեջ։

Հայաստանի հնչյունները

Բացահայտեք տեղական արվեստագետներին

Արամ Խաչատրյան

Սուսերով պար

Հայկական ավանդական երաժշտական գործիքները

Հայկական պատմության մեջ հիշատակվում են բազմաթիվ տեղական գործիքներ, ինչպիսիք են օրինակ՝ լարային երաժշտական գործիքներից պանդիրն ու բամբիռը։

Կան նաև ավելի լայն տարածում գտած տարածաշրջանային գործիքներ, որոնցից է դհոլը։ Այն թմբուկի տեսակ է, որը պահում են կողքի վրա և նվագում են ձեռքի կամ ձողի հարվածներով։

 

Եվ իհարկե, հայկական ամենահայտնի գործիքը ծիրաի փողից պատրաստված դուդուկն է, որը ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում։ Նրա խորն ու մելամաղձոտ հնչյունները հնչել են բազմաթիվ ֆիլմերում, այդ թվում՝ «Արյունոտ ադամանդ», «Գլադիատոր», «Սիրիանա», «Քրիստոսի չարչարանքները» և շատ ուրիշ հանրահայտ կինոներում։

Դասական երաժշտություն

Հավանաբար լսած կլինեք Արամ Խաչատրյանի հայտնի «Սուսերով պար»-ի մասին, որը հնչել է անգամ ամերիկյան «Սիմփսոնները» մուլտսերիալի մեջ։ Դասական երաժշտությունն այնքան կարևոր տեղ ունի հայկական մշակույթում, որ Երևանի կենտրոնում կանգնած շքեղ Ալեքսանդր Սպենդարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնը դարձել է քաղաքի գլխավոր տեսարժան վայրերից մեկը։ Այստեղ և այլ վայրերում պարբերաբար կազմակերպվում են համերգներ ու ներկայացումներ։

Հայաստանում անցկացվում են մի շարք միջազգային դասական երաժշտության փառատոներ, ինչպես օրինակ՝ «Հայաստան» միջազգային երաժշտական փառատոնը, Խաչատրյանի անվան միջազգային փառատոնը, «Երևանյան հեռանկարներ» երաժշտական փառատոնը և այլն։ Հայաստանը հաճախ հյուրընկալում է աշխարհահռչակ երաժիշտների, որոնք իրենց սիմֆոնիկ նվագախմբերով հանդես են գալիս դասական ելույթներով։ Սա հիանալի հնարավորություն է զբոսաշրջիկների համար Հայաստան կատարած այցի ընթացքում վայելելու անվանի ջութակահարների, թավջութակահարների, ինչպես նաև վոկալիստների կենդանի կատարումները։

Ջազային երաժշտություն

1950-ականներից ի վեր ջազը դարձել է հայկական ժամանակակից երաժշտության առաջատար ժանրերից մեկը։

Լևոն Մալխասյանի, Ֆորշի, Արտո Թունջբոյաջյանի և «Կատուներ» խմբի անունները հայտնի են անգամ նրանց, ովքեր առանձնապես ջազի սիրահարներ չեն։

 

Ջազի սիրահարներին խորհուրդ ենք տալիս այցելել Երևան՝ մասնակցելու ամենամյա Yerevan Jazz Fest միջազգային փառատոնին, որը միավորում է այս ժանրի աշխարհահռչակ ներկայացուցիչներին, կամ պարզապես այցելել քաղաքի բազմաթիվ ջազ ակումբներից որևէ մեկը։

 

Հոգևոր երաժշտություն

Հայ միջնադարյան շարականները ձևավորվել են ժողովրդական երաժշտության, ինչպես նաև տարածաշրջանի եկեղեցական երաժշտական ավանդույթների հիման վրա, որոնցից են բյուզանդականը, սիրիականը և այլք։

Հայկական ծիսական երաժշտության մեզ հասած ամենահին գրավոր նմուշները թվագրվում են 9-րդ դարով, որոնք գրված են խազերով՝ երաժշտական նոտաների հայկական համակարգով։

 

Ժամանակակից նշանավոր հայ կոմպոզիտորները, այդ թվում Մակար Եկմալյանը և Կոմիտասը, վերաշարադրել են ավանդական շարականները՝ նոր շունչ պարգևելով բազմաձայնությանը։ Հայ հոգևոր երաժշտությունն իր խորհրդավոր ու հոգեպարար հնչեղությամբ, այսօր էլ լսվում է Հայ Առաքելական եկեղեցիներում և համերգային բեմերում։

Հայկական ժամանակակից երաժշտություն

Հայկական ժամանակակից երաժշտությունը ինքնատիպ ու կենսունակ է։ Թեև նրա մի մասը ոգեշնչվում է ժողովրդական ու դասական ավանդույթներից, մյուս մասը լիովին հեռացել է նրանից։ Այսօր Հայաստանում գործում են բազմաթիվ հայտնի ռոք խմբեր, ինչպիսիք են «Բամբիռ»-ը, «Դոգմա»-ն, «Նեմռա»-ն, «Սավարշավանա»-ն, «Կաթիլ»-ը, Միքայել Ոսկանյանը և շատ ուրիշներ, որոնք պարբերաբար կազմակերպում են համերգներ՝ մատչելի տոմսերով։

Էլեկտրոնային և ակումբային երաժշտության սիրահարներն էլ իրենց ճաշակին համապատասխան շատ բան կարող են գտնել Հայաստանում անցկացվող տարատեսակ միջոցառումների ընթացքում։